Wielkanoc

Wielkanoc, czyli święta Wielkiej Nocy, obchodzimy je każdego roku, na pamiątkę Zmartwychwstania Pana Naszego Jezusa Chrystusa. Z tym podniosłym świętem związanych jest bardzo wiele charakterystycznych elementów tj. wspomniane Zmartwychwstanie, śmierć na krzyżu, Wielki Tydzień, posypywanie głów popiołem, pisanki, palmy itp. Wynikają one z naszej wiary. Znajdziemy jednak również wiele takich, które są kultywowane jedynie przez jakąś część ludności danego regionu.

Obchody wielkanocne nawiązują do ostatnich dni życia Jezusa Chrystusa, a w tradycji chrześcijańskiej utarło się celebrować Wielki Tydzień, w którym najważniejsze dni to piątek, sobota i niedziela. W Wielki Piątek upamiętnia się śmierć na krzyżu Chrystusa. W Wielką Sobotę święcąc święconkę w koszykach, odwiedza się symboliczne groby, w których znajduje się ciało mesjasza. Z kolei w Wielką Niedzielę świętuje się zmartwychwstanie Jezusa i jest to kulminacyjny moment całych świąt. Wedle tradycji biblijnej Chrystus wstał z grobu nocą, stąd też nawiązanie w nazwie świąt i podkreślenie tej pory dnia tak jak całego tygodnia mianem „Wielkiej„. Po tym dniu następuje Poniedziałek Wielkanocny, który znany jest bliżej „Lanym„, bądź nawiązujący do gwarowego określenia ”Śmigus Dyngus”. Dzień ten, szczególnie w polskiej tradycji, poprzez masowe oblewanie się wodą, to nawiązanie do dawnych zwyczajów starosłowiańskich i o pogańskim rodowodzie.

Wraz z obchodami wielkanocnymi powiązanych jest wiele zwyczajów ludowych. Część z nich wywodzi się jeszcze z czasów starosłowiańskich i łączy się z wielkim świętem Jarego (Jare Gody). Z tego też święta wywodzi się tradycja malowania pisanek we wzory spotykane w kulturze słowiańskiej, a także poświęcania pokarmów, tych najbardziej rozpowszechnionych lub osadzonych w ogólnej symbolice wokół której oscylowała celebra Jarego. To wtedy narodziła się tradycja palenia i topienia Marzanny – personifikacja odchodzącej zimy, a także Śmigusa Dyngusa.